Ja, slakken, één van mijn favoriete onderwerpen! In veel rondleidingen en lezingen hebben we het er over. Slakken vinden vochtig weer geweldig, vooral ’s nachts. Meestal geven huisjesslakken geen grote problemen. De naaktslakken zijn de grote boosdoeners. Die kunnen in grote aantallen voorkomen en planten volledig kaalvreten. Dit zien wij de laatste weken zelfs gebeuren bij planten waar slakken normaliter van afblijven zoals aardappelen en Lavas (maggiplant). Ik geloof niet dat we in ons 17-jarig bestaan ooit zoveel slakken hebben gehad. En toch valt er aan slakken wel wat te doen, ook zonder vergif (dat niet alleen pijnlijk en dodelijk is voor slakken maar meestal ook slecht voor de grond, insecten, andere dieren, etc.).
Je kunt ze natuurlijk vangen, handmatig ’s avonds, met een ingegraven bakje met bier of onder rabarberbladeren. Vóor het oppakken kun je even licht op de slak tikken. Met name huisslakken maar ook naaktslakken trekken zich dan een klein beetje in waardoor je ze niet doodmaakt als je ze oppakt (de enorme ‘kleefkracht’ verbreken doet sowieso pijn en bij huisjesslakken trek je dan vaak het membraan stuk waardoor ze alsnog doodgaan terwijl dit niet je bedoeling was). Maar – hoewel verplaatsen een beetje helpt is het veel werk en waar moet je met de slakken naar toe?
Wij gebruiken een paar andere methoden. Afdoende is het niet maar het helpt wel.
De eerste methode is om dieren in te zetten die slakken eten. In onze beginjaren hebben we een paar egels op onze tuinen uitgezet. Dit mag eigenlijk niet want egels zijn beschermd. Wat je beter kunt doen is je tuin toegankelijk en aantrekkelijk maken voor egels. Verder hebben we sinds een paar jaar een viertal Indische loopeenden. Dit is echt een komisch kwartet, ze zijn altijd samen gezellig aan het kwaken én ze eten slakken. Verder komt er sinds een paar jaar in de zomerperiode regelmatig een das op de tuin. Vooral om engerlingen uit de graspaden te graven maar ze eten af en toe ook een slak. Ook vogels zoals lijsters en onze kippen eten regelmatig een slakje.
Dieren die slakken eten werken best aardig maar kunnen een slakkenplaag meestal niet voorkomen. Daarom is preventief werken belangrijk. De meeste mensen hebben veel schuilplaatsen voor (naakt)slakken op hun tuin: haagjes, vaste planten, compostbult, tegels etc. Hoe minder van deze schuilplaatsen hoe minder slakken. Een deel van ons tuinencomplex is akker met lange bedden open grond. Hier zien wij nooit een slak. Op plekken waar slakken een bedreiging vormen voor (groente-) plantjes is het dan nog mogelijk om barrières op te werpen. Dit belemmert het vermogen van een slak om zich voort te bewegen. Wij schoffelen en cultiveren vooral in natte periodes veel tussen plekken waar slakken zitten en waar wij hebben gezaaid of geplant en houden een afstand van minimaal een halve meter aan. Op kleine schaal is het ook mogelijk om rondom net uitgeplante plantjes gebroken schelpen (te koop in zakken bij tuin- en doe-het-zelf-winkels), koffiedik of een andere ruwe substantie te strooien. Er zijn planten die slakken liever vermijden. Die om de wél aantrekkelijke planten plaatsen is ook een goed idee. Online zijn voorbeelden te vinden.
Voor kleinere oppervlakten, zoals moestuin- of bloembedden van een paar vierkante meter, bloembakken en -potten, kweektafels, etc. is kopertape een goede optie. Plak het rondom de pot, om de poten van de tafel of op planken om een bed. Slakken krijgen er een klein stroomstootje van dat ze afschrikt maar niet doodt. Er zijn ook koperringen, dus echt stevig. Die kun je om planten heen zetten. Dit is ook geschikt voor (fruit)bomen, maar hou het koper voldoende lang om af en toe iets ruimer te maken zodat de boom kan groeien. Hou er natuurlijk wel rekening mee dat slakken die al in ‘binnen’ zijn voordat je het koper toepast er wel eerst uitgehaald moeten worden en dat je, als dingen gaan groeien, geen ‘bruggen’ creëert met overhangende bladeren.
Hopelijk heb je wat aan deze tips en anders lost het probleem zich in de zomer meestal grotendeels op. Ten tijde van het schrijven van dit artikel komt de weeromslag er bijna aan. Het wordt nu echt zomer!